ရန်ကုန်၊ မတ် ၂၉
မြန်မာစစ်တပ်က ရိုဟင်ဂျာများအပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ကြောင်း အမေရိကန်က သတ်မှတ်လိုက်မှု အပေါ် ကြိုဆိုကြောင်း အရပ်ဘက် ၃၅၇ ဖွဲ့က ထုတ်ပြန်လိုက်ပြီး မင်းအောင်လှိုင်နှင့်စစ်ခေါင်းဆောင်များကို ICC တရားရုံးပို့ရေး အမေရိကန်က ဆောင်ရွက်ရန် တိုက်တွန်းထားသည်။
မြန်မာအရပ်ဘက်လူထုအဖွဲ့အစည်းများ၊ နှင့် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ မိတ်ဖက်အဖွဲ့အစည်း ပေါင်း ၃၅၇ ဖွဲ့တို့က ထိုသို့ ကြိုဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်ပြီးအမေရိကန် ၏ ဆုံးဖြတ်ချက် သည် ရိုဟင်ဂျာများ၏ လေးနှစ်ကျော်ကြာအောင် မလျှော့သော ဇွဲလုံ့လ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုနှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့များ၏ သွေးစည်းညီညွတ်သော ပံ့ပိုးကူညီမှုတို့ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
ထိုရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော ရာဇဝတ်မှုများအပေါ် ကာလရှည်ကြာစောင့်စားနေခဲ့ရသည့် အမေရိကန်အစိုးရ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နောက်တွင် ထိုရာဇဝတ်မှုများအတွက် ရာဇဝတ်ဆိုင်ရာတရားစွဲဆိုမှုများ ပြုလုပ်ရေး ဦးတည်သော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ အရေးတကြီးလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း၊ သို့မဟုတ်ပါက ဤဆုံးဖြတ်ချက်သည် စကားလုံးသက်သက်အဖြစ် အရာမရောက်ဘဲ ရှိနေမည့်အပြင် ၎င်း၏ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ မူဝါဒများ ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်နေခြင်းနှင့် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ကျန်ရှိနေသေးသော ရိုဟင်ဂျာလူဦးရေ ၆၀၀,၀၀၀ အပေါ် ဖိနှိပ်ခြင်း လုပ်ဆောင်နေရုံသာမက နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ ပြည်သူများအပေါ်တွင်လည်း စစ်ရာဇ၀တ်မှုများနှင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ဆန့်ကျင်သော ရာဇ၀တ်မှုများ ကျူးလွန်နေသာ မြန်မာစစ်တပ်ကို ပိုမို၍ပင် အတင့်ရဲလာစေမည် ဖြစ်သည်ဟု ထောက်ပြထားသည်။
ရိုဟင်ဂျာများအပေါ် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ခဲ့သည့် ယင်းစစ်တပ်ကပင် ဒီမိုကရေစီကာကွယ်ရာတွင် ရဲရင့်ပြတ်သား စည်းလုံးညီညွတ်သော မြန်မာပြည်သူများ၏ စုပေါင်းခုခံဆန့်ကျင် မှုကြောင့် ကျရှုံးနေသော ၎င်းတို့၏ အာဏာသိမ်းရေး ကြိုးပမ်းမှုနောက်ပိုင်းတွင် အရပ်သားပြည်သူများအပေါ် အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုများ၊ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများ၊ ဥပဒေမဲ့သတ်ဖြတ်မှုများ၊ မတရား အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဖမ်းဆီးမှုများ၊ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ကျား-မ ကွဲပြားမှုအပေါ်အခြေခံသည့် အကြမ်းဖက်မှုများ၊ ကလေးသူငယ်များအပေါ် အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် အစုလိုက် အပြုံလိုက် နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရ စေမှုများကို ကျူးလွန်နေသည်ဟု အရပ်ဘက်အဖွဲ့များက ထောက်ပြသည်။
ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ ၄၉ ကြိမ်မြောက် ပုံမှန်အစည်းအဝေးတွင် အရပ်သားပြည်သူ များအပေါ် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများနှင့် အရှင်လတ်လတ် မီးရှို့သတ်ဖြတ်မှုများကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ပစ်မှတ်ထားလုပ်ဆောင်မှုများ အပါအဝင် မြန်မာစစ်အုပ်စု၏ စနစ်တကျ ချိုးဖောက်မှုများသည် စစ်ရာဇဝတ်မှုများနှင့် လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ဆန့်ကျင်သော ရာဇဝတ်မှုများ မြောက်နိုင်ဖွယ်ရှိသည်ဟု ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေးမဟာမင်းကြီးက ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။
မြန်မာစစ်တပ်မှ ရရှိနေသော ပြစ်ဒဏ်ကင်းလွတ်ခွင့်ကို အဆုံးသတ်ရမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းကို မြန်ဆန်တင်းကျပ်သော တရားမျှတမှုနှင့် တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု ဖော်ဆောင်ခြင်းတို့မှတစ်ဆင့်သာ ရရှိနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊
အမေရိကန်အစိုးရအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေကို နိုင်ငံတကာရာဇဝတ်ခုံရုံး (ICC) သို့ လွှဲပြောင်းပေးရန်အတွက် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေး ကောင်စီမှ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခု ချမှတ်ရေး အကြံပြုတိုက်တွန်းရန်၊
၂၀၀၂ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့မှစတင်၍ မြန်မာနိုင်ငံပိုင်နက်အတွင်း ကျုးလွန်ခဲ့သော နိုင်ငံတကာရာဇ၀တ်မှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ရောမသဘောတူစာချုပ် အပိုဒ် ၁၂(၃)အရ ICC တရားရုံး၏ တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်ကို လက်ခံကြောင်း တင်သွင်းသော မြန်မာအစိုးရဖြစ်သည့် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) ၏ ကြေညာစာတမ်းကို လက်ခံရေး ICC တရားရုံးအား တိုက်တွန်းရန်လည်း တောင်းဆိုထားသည်။
ယင်းအပြင် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် နိုင်ငံတကာတရားရုံး (ICJ) တွင် လက်ရှိစွဲဆိုထားသည့် အမှုအား ငွေကြေးနှင့် ဥပဒေဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးကူညီမှုများ အပါအဝင် တရားဝင် ထောက်ခံအားပေးရန်၊
စစ်တပ်အား တင်းကျပ်သော တာဝန်ယူမှု တာဝန်ခံမှု ရှိလာစေခြင်းမှတစ်ဆင့် မြန်မာနိုင်ငံ စုပေါင်းညီညွတ်ရေးဆိုင်ရာဥပဒေ ၂၀၂၁ ခုနှစ် (BURMA Act 2021) ကို အတည်ပြုပြဌာန်းနိုင်ရန်အတွက် ကွန်ဂရက်အား တောင်းဆိုရန်လည်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
မြန်မာ့ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့လုပ်ငန်း (MOGE)၊ စစ်တပ်နှင့် ဆက်နွယ်နေသော စီးပွားရေးမိတ်ဖက် များနှင့် လက်နက်ရောင်းဝယ်သူ ကွန်ရက်များအပေါ် ပစ်မှတ်ထား အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ အပါအဝင် မြန်မာစစ်တပ်နှင့် ၎င်း၏ ခေါင်းဆောင်များအပေါ် ပစ်မှတ်ထား အရေးယူပိတ်ဆို့မှုများ ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရန်၊ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှုမှ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သည့် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံနှင့် အခြားနိုင်ငံများရှိ ရိုဟင်ဂျာများအတွက် အကူအညီအထောက်အပံ့များ တိုးမြှင့်ပေးရေး၊ နှင့် ရိုဟင်ဂျာ ကလေးသူငယ်များအတွက် ပညာရေး လက်လှမ်းမီစေရေး အပါအဝင် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်များ လက်ခံထားရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ရေရှည်တည်တံ့သော မူဝါဒများ ချမှတ်လာစေရေး စည်းရုံးလှုံ့ဆော်ရန်လည်း တောင်းဆိုထားသည်။
စစ်တပ်၏ အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် ထိခိုက်အလွယ်ဆုံးသော ပြည်တွင်း နေရပ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရသူ (IDP) ၈၈၉,၀၀၀ ကျော်ထံသို့ အကူအညီများ ရောက်ရှိစေရန်အတွက် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် လမ်းကြောင်းများမှ တစ်ဆင့် အပါအဝင် လူသားချင်းစာနာ ထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အရေးပေါ်အကူအညီ ပံ့ပိုးနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းမှုများ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန်အပြင် COVID-19 တိုက်ဖျက်ရေးအတွက် တိုင်းရင်းသားနှင့် လူထုအခြေပြု လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အရပ်ဘက် လူထုအဖွဲ့အစည်းများကို အရင်းအမြစ်များ ထောက်ပံ့ပေးခြင်းနှင့် အဓိပ္ပါယ်ပြည့်ဝစွာဖြင့် တန်းတူသောမိတ်ဖက်များအဖြစ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် USAID အား ညွှန်ကြားရန်လည်း တောင်းဆိုထားသည်။
ဆက်လက်၍ မြန်မာစစ်တပ်အပေါ် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လက်နက်ခဲယမ်းရောင်းချမှု ပိတ်ဆို့ရေး ချမှတ်နိုင်ရန်အတွက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ရန်၊ နှင့် မြန်မာစစ်တပ်၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကို ရပ်တန့်စေရန်အတွက် လေယာဥ်ဆီတင်ပို့ရောင်းချမှုကို ပိတ်ဆို့ရန်လည်း အရပ်ဘက်အဖွဲ့များက တောင်းဆိုထားသည်။
ဓာတ်ပုံ- မင်းအောင်လှိုင်ကို ဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသည့် ပိုစတာတစ်ခု။
