ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းနှင့်တွေ့ဆုံခြင်း

“တရုတ်နိုင်ငံ အပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အသံကို ကောင်းစွာ နား ထောင်ပေးဖို့ ၊ မြန်မာ ပြည်သူ တွေရဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေ၊ စိတ်ဆန္ဒတွေကို လေးစားဖို့၊ ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူတွေရဲ့ စိတ်ဆန္ဒ တွေနဲ့ အညီ မြန်မာနိုင်ငံ အသစ်ထူထောင်တာမှာ ဖြစ်မြောက်လာဖို့အတွက် အားလုံးဝိုင်း ဝန်းကူညီဖို့ဟာကို အမြဲတမ်းပြောဖြစ်တယ်”

ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းနှင့်တွေ့ဆုံခြင်း

By ရန်ကုန်ခေတ်သစ်

ရန်ကုန်ခေတ်သစ်သတင်းဌာနက ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ် ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းကို မြန်မာ့နိုင်ငံအရေး ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေး ကောင်စီက ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မည့် အခြေအနေများ၊ တရုတ်နိုင်ငံ၏ မြန်မာ့အရေး ရပ်တည်ချက်နှင့်ပတ်သက်၍ တွေ့ဆုံ မေးမြန်းထားပါသည်။

မေး။ ။ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ အထူးသံတမန်က မြောက်ပိုင်း ERO တွေနဲ့ တွေ့တာတွေ လုပ်လာတယ်။ တရုတ် နိုင်ငံရဲ့ အနေအထားက NUG နဲ့ ဆက်ဆံ‌ရေးအတွက် အပြောင်းအလဲမြင်ရလား။ ကုလမှာ တရုတ်က မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ် သက်ပြီး သဘောထားပြောင်းလာတာရှိလား။

ဖြေ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်မှာထားတဲ့ တရုတ်ရဲ့ ရပ်တည်ချက်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အခု မကြာခင်ကာလက မြန်မာ နိုင်ငံ ဆိုင်ရာ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ်ပြောင်းလဲခန့်အပ်ခဲ့တာရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီ ပြောင်း လဲခန့်အပ်ပြီးတဲ့ နောက်မှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ သက်ဆိုင်ရာလူတွေနဲ့ ထိတွေ့တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေ တွေ့ရတယ်။ အထူးသဖြင့် ERO တွေနဲ့ ထိတွေ့တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေလည်း တွေ့ရပါတယ်။

ဘာပဲပြောပြော ထိတွေ့တယ်ဆိုတာက အရမ်းကို ကောင်းတယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ ထိ တွေ့မှပဲ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုရဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အနေအထားကို သိရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ချိန် တည်းမှာ ထိတွေ့မှုအားလုံးက ကျွန်တော်တို့ ပြည်သူတွေအားလုံးရဲ့ အသံ ၊ ပြည်သူတွေရဲ့ ဆန္ဒကို အလေးထားပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံ ငြိမ်းချမ်းသာယာ ဖို့ ၊ မြန်မာ နိုင်ငံ တည်ငြိမ်ဖို့ အထောက်အကူ ဖြစ် စေမယ့် အကူအညီပေးမှုတွေ ရရင်တော့ ပိုကောင်းတယ်လို့ ပြောလိုပါတယ်။

ဒီတရုတ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ထိတွေ့မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လိုပုံစံမျိုးဖြစ်လာမယ်ဆိုတာကတော့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ ဒီအချိန်မှာ ပြောဖို့ ခက်တော့ ခက်ပါသေးတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီး ချင်းနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ ဖြစ် တယ်၊ နောက်ပြီးတော့လည်း လုံခြုံရေးကောင်စီ အမြဲတမ်းအဖွဲ့ဝင်လည်း ဖြစ်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ မြန်မာ နိုင်ငံမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ များစွာလုပ်ထားတဲ့ နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ လည်းဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် သူတို့ရဲ့ ရပ်တည် ချက်၊ သူတို့ရဲ့ ကူညီပံ့ပိုးပေးမှုကလည်း မြန်မာနိုင်ငံ ကျွန်တော်တို့ တော်လှန်ရေးအတွက် အများကြီးအရေးပါတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကနေ ရှိနေတယ်ပေါ့နော်။

ဒါကြောင့် ကျွန်တော်ကတော့ အမြဲတမ်းပြောနေတဲ့ ဥစ္စာကတော့ တရုတ်နိုင်ငံအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အသံကို ကောင်းစွာ နားထောင်ပေးဖို့ ၊ မြန်မာ ပြည်သူ တွေရဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေ၊ စိတ်ဆန္ဒတွေကို Respect လုပ်ဖို့၊ ပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူတွေရဲ့ စိတ်ဆန္ဒ တွေနဲ့ အညီ မြန်မာနိုင်ငံအသစ် ထူထောင်တဲ့ဟာမှာ ဖြစ်မြောက်လာဖို့အတွက် အားလုံးဝိုင်း ဝန်းကူညီဖို့ဟာကို ကျွန်တော်တို့ အမြဲတမ်းပြောဖြစ်တယ်။

အခုလိုမျိုး အခြေအနေမှာလည်း တရုတ်နိုင်ငံအနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ အသံကို ကောင်းစွာကြားတဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ လိုအင်ဆန္ဒကို ကောင်းစွာနားလည်တဲ့ အဲဒီအတိုင်း လိုက်ပါဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ဖို့ အတွက် ကို ကျွန်တော်ကတော့ အခွင့်အရေးရရင် ရသလို ပြောဆိုလို့ ရတဲ့နေရာတွေမှာတော့ ပြောဆိုလျက် ရှိပါတယ် ဆိုတာကိုတော့ အသိပေးတင်ပြလို့ပါတယ်။

မေး။ ။ ကုလသမဂ္ဂညီလာခံမှာ ရုရှားကျူးကျော်စစ်ရပ်ဖို့ မဲခွဲတဲ့အခါမှာ ၁၄၁ နိုင်ငံက ထောက်ခံပြီး ၃၂ နိုင်ငံက ထောက်ခံပြီး ၃၂ နိုင်ငံကြားနေတယ်။ ၇ နိုင်ငံက ဆန့်ကျင်တယ်။ အဲဒီမှာ သံအမတ်ကြီး အ နေနဲ့ NUG အစိုးရနဲ့ မြန်မာပြည်သူ တွေကို ကိုယ်စားပြုပြီး ဘယ်လိုရပ်တည်ခဲ့သလဲ။

ဖြေ။ ။ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံရဲ့ ၁၁ ကြိမ်မြောက် အရေးပေါ်အစည်းအဝေး ပြန်ကျင်းပတဲ့ ဖေဖော် ဝါရီ ၂၂ ရက်၊ ၂၃ ရက်မှာ ကျင်းပခဲ့တယ်။ ၂၃ ရက်မှာ Resolution နဲ့ ပတ်သက်ပြီး အရေးယူမှုပြုခဲ့တယ်။ အဲဒီ Resolution အပေါ်မှာပေါ့ ။ အဓိကကတော့ ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ရုရှားရဲ့ ကျူးကျော်စစ်ရပ်ဖို့၊ ယူကရိန်းနိုင်ငံ ငြိမ်းချမ်းသာယာဖို့အတွက် ဝိုင်းဝန်းကူညီဆောင်ရွက်ဖို့ ဒီ Charter မှာ ပါတဲ့ အချက်အလက်တွေပေါ့။

ဒီ Charter ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ်စာတန်းကို လေးစားလိုက်နာဖို့ဆိုတဲ့ အချက်တွေ ပါတဲ့ဟာမှာ ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့လည်း ဟိုးကနဦးပိုင်းကတည်းက ယူကရိန်းပြည်သူတွေနဲ့ ရပ်တည်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ယူကရိန်းပြည်သူတွေရဲ့ ခံစားမှုဟာ ကျွန်တော်တို့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ခံစားမှုနဲ့ လွန်စွာ တူပါတယ်။

ဘာလို့လဲဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူ့အခွင့်အရေး လွန်စွာ ဆိုးရွားစွာ ချိုးဖောက်မှုတွေ ဖြစ်တယ်၊ ပြည်သူတွေ ခံစားရတယ်။ တချို့ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေက ဘယ်အထိဖြစ်နေလဲဆိုတော့ Crimes against humanity တို့ , War Crime တို့ အထိ ဖြစ်နေတယ်။ နောက်ရွာတွေ မီးရှို့တာ၊ မြို့တွေ မီးရှို့တာ ၊ လူတွေကို သတ်ဖြတ်တာ အစုလိုက် အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်တာအထိ ရှိနေတဲ့ အနေအထားမှာ ကျွန်တော် ယူကရိန်းရဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ ခံစားရတဲ့ဟာကို ကျွန်တော်တို့အမြဲတမ်းစာနာတယ်။

ဒါကြောင့် ယူကရိန်းပြည်သူတွေဘက်က ဟိုးကနဦးကတည်းက မနှစ်က ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်နေ့အဲဒါဖြစ်ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်း ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံမှာ ယူကရိန်းနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အဆိုမူကြမ်းတင်သွင်းတဲ့အချိန်ကစပြီး Resolution တွေကို ကျွန်တော်တို့ ပူးတွဲအဆိုရှင် လုပ်ခဲ့တယ်။

မဲခွဲတဲ့အခါမှာလည်း ယူကရိန်းပြည်သူတွေဘက်ကနေ ရပ်တည်ပြီးတော့ ဒီ Resolution အပေါ် ထောက်ခံမဲတွေ တောက်လျှောက်ပေးခဲ့တယ်။ အခုနောက်ဆုံး Resolution မှာလည်း ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ ဒီ Resolution မှာ ပူးတွဲအဆိုရှင်ပါခဲ့တယ်။ ပြီးတော့ မဲခွဲတဲ့အခါမှာ ယူကရိန်းပြည်သူတွေဘက်ကနေ ရပ်တည်ပြီးတော့ ဒီ Resolution ကိုထောက်ခံမဲပေးခဲ့ပါတယ်ဗျ။

မေး။ ။ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေက No Fly Zone ကို တစ်ကျော့ပြန် တောင်းဆိုလာပြီ။ ပြည်တွင်းမှာ စစ်တပ်က လေယာဉ်နဲ့ ဆက်တိုက်ပစ်လာပြီဆိုတော့ သံအမတ်ကြီးအနေနဲ့ ဒါကို ကုလသမဂ္ဂမှာ ထပ်ပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်တောင်းဆိုမှုတွေ လုပ်ဖို့ ရှိမလား။

ဖြေ။ ။ အားလုံးသိတဲ့အတိုင်း ကျွန်တော်တို့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီမှာ ဒီ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုတစ်ခုချခဲ့တယ်။ အဲဒီ ဆုံးဖြတ်ချက်က သိတဲ့အတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းမှာ ပထမဆုံး ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီက ချခဲ့တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်တဲ့အတွက် သမိုင်းဝင်ဖြစ်ခဲ့တယ်။

ဒါပေမဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်အဆိုမှာ ကျွန်တော်တို့ လိုချင်တဲ့အချက်တွေ အားလုံးတော့ ပါလာတာမရှိဘူး။ နောက်ပြီးတော့ ဒီ ဆုံးဖြတ်ချက်အဆို ကိုယ်တိုင်ကိုက အရမ်းကို ပျော့နေတယ်လို့ အများကလည်း သုံးသပ်တယ်။ ကျွန်တော်တို့လည်း သုံးသပ်တယ်။ ဘာကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ် ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုချတဲ့အတွက် ကျွန်တော်တို့ ကြိုဆိုတယ်။

ဒါပေမဲ့ အဲဒီ ဆုံးဖြတ်ချက်အပေါ် အခြေပြုပြီးတော့ ပြည်သူတွေရဲ့ တောင်းဆိုမှုတွေကို Reflect လုပ်တဲ့ နောက်ထပ်ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ချနိုင်ဖို့ အတွက်ကို အခု မကြာခင်ကာလမှာ ဒီ Resolution ရဲ့ အချက်အရ ဒီ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့ မတိုင်ခင်မှာ ဒီ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ အထူးကိုယ်စားလှယ်ကနေပြီးတော့ ကျွန်တော်တို့ ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ Oral Report တင်ဖို့ဆိုတဲ့ဟာ ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ အကြမ်းဖျင်း သိရတဲ့ဟာက မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့မှာ လုပ်မယ်လို့တော့ သိရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လို Format လုပ်မလဲ။ ဘယ်လို Format လဲဆိုတာက Open Debate လား လူအများပါဝင်ဆွေးနွေးနိုင်တဲ့ Open Debate ပုံစံမျိုးဖြစ်မလား ဒါမှမဟုတ်ရင် အရင်လို ကျင်းပတဲ့ ဒီ လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်တွေသာ တက်ရောက်နိုင်ပြီးတော့ ဒီ ရှင်းလင်းပြောကြားတဲ့ အရင်တုန်းကတော့ အာဆီယံ Special Envoy နဲ့ UN Special Envoy လာရောက်ရှင်းလင်းပြောကြားတဲ့ သာဓကတွေတော့ ရှိတယ်။ အခုတော့ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ဖြစ်မလဲ မပြောတတ်ဘူး ။

မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ဖြစ်ဖို့တော့ များတယ်ဆိုတဲ့ အသံလေးတွေတော့ ကျွန်တော်တို့ ကြားနေရတယ်။ ဘယ်လိုပဲ ဖြစ်ဖြစ် ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ အထူးကိုယ်စားလှယ် Oral Report ရှိတယ်။ ခုန မေးခွန်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျွန်တော်တို့ ဒီ စစ်တပ်ကနေ Fighter Jet တွေ ဟယ်လီကော်ပတာတွေဖြစ်စေ အသုံးပြုပြီးတော့ ပြည်သူတွေကို သတ်ဖြတ်နေတဲ့ဟာတွေ ရှိတယ်။

အဲဒါတွေ ရပ်တန့်ဖို့ဆိုတဲ့ဟာကို ကနဦး ဟိုးကနဦးပိုင်းကတည်းက ပြန်ကြည့်လိုက်ရင် ၂၀၂၁ ဧပြီ မေလောက်ကတည်းက ပြီးတော့ ပြည်သူတွေကနေ Responsibility to Protect ဆိုတဲ့ Principle ကို အသုံးပြုဖို့ ၊ အဲဒီလို အသုံးပြုပြီး‌တော့ ပြည်သူတွေရဲ့ အသက်ကို ကာကွယ်ပေးဖို့ဆိုတာ့ဟာကို တောင်းဆိုနေတယ်။

နောက်ပြီးတော့ အဲလိုပဲပေါ့ ခုနပြောတဲ့ လေယာဉ်ပျံတွေ အသုံးပြုပြီးတော့ သတ်ဖြတ်နေတဲ့ဟာတွေကို ရပ်တန်းက ရပ်ဖို့အတွက်ဟာကို No Fly Zone သတ်မှတ်ပေးဖို့အတွက်ကို ပြည်သူတွေ တောင်းဆိုတာရှိတယ်။ အဲဒီလိုမျိုး ပြည်သူတွေတောင်းဆိုသလို NUG အပါအဝင် ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့လည်း နိုင်ငံတကာက အဲဒါတွေကို လုပ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက်ကို တောက်လျှောက်ကို တောင်းဆိုနေတဲ့ဟာရှိတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း အခုထိ ကျွန်တော်တို့ တောင်းဆိုနေတဲ့ဟာက ဖြစ်မြောက်လာခြင်းမရှိဘူး။ ကျွန်တော် အမြဲတမ်းပြောနေတဲ့ဟာတော့ ရှိပါတယ်။ ခုန လုံခြုံရေးကောင်စီအရကို လည်းကောင်း ၊ နိုင်ငံ အစုအဖွဲ့အရသော် လည်းကောင်း ၊ တစ်နိုင်ငံကသော် လည်းကောင်း ဒီလိုမျိုးတွေလုပ်ပေးဖို့အတွက်ကို တောင်းဆိုတဲ့ဟာမှာ လုပ်ပေးနိုင်သည် လုပ်ပေး၊ မလုပ်ပေးနိုင်သည်ပေါ့နော်။ အထူးသဖြင့် လုံခြုံရေးကောင်စီက ဒီလိုမျိုးတွေ လုပ်ပေးဖို့ဆိုတာတော်တော် ခက်ခဲတယ်ဆိုတဲ့ဟာ ကျွန်တော် နားလည်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဘယ်လို ခက်ခဲသည် ဖြစ်စေ တောင်းဆိုရမယ့် တာဝန်က ကျွန်တော်တို့မှာ ရှိတယ်။

ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ကတော့ ဘယ်အချိန်မှာ ရမယ်၊ ဘယ်အချိန်မှာ ဖြစ်မလဲဆိုတာတော့ ကျွန်တော်တို့ မသိဘူး။ ဒါပေမဲ့ ပြည်သူတစ်ယောက်အနေနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့ အသံကို ဆက်လက်ပြီးတော့ တောင်းဆိုရမှာ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် R2P Principle ကို အသုံးပြုပေးဖို့ ၊ နောက်ပြီးတော့ No Fly Zone ကို ကြေညာပေးဖို့အတွက်ကိုတော့ ကျွန်တော်တို့ တောက်လျှောက်တော့ ဆက်လက်တောင်းဆိုနေမှာပဲ။

အဲဒီလိုပဲ ဒီလေယာဉ်ပျံတွေ မပျံနိုင်ဖို့အတွက်ဆိုရင် ဒီလိုမျိုး လေယာဉ်ဆီတွေ Jet fuel တွေ မြန်မာပြည်ကို မရောက်ဖို့ကလည်း အရေးကြီးတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ ဒီ No Fly Zone တောင်းဆိုသကဲ့သို့ ဒီ Jet Fuel တွေကို စစ်တပ်ဆီကို မရောင်းဖို့အတွက်ကိုလည်း ကျွန်တော်တို့ တိုက်တွန်းနေတာ ရှိတယ်။ ဒါကိုလည်း နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းအနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ပြည်သူတွေရဲ့ အသံကို နားထောင်ပြီးတော့ ဒီ Jet fuel တွေကို မရောင်းဖို့ တိုက်တွန်းနေတာရှိတယ်။ ဒါတွေကိုလည်း ဆက်လက်ပြီးတော့ တိုက်တွန်းသွားမယ်ဆိုတာ ဒီနေရာကနေ တင်ပြလိုပါတယ်။