အာဆီယံဒေသတွင်းအထိ ရောက်ရှိလာပြီး မြန်မာနိုင်ငံကို ခြိမ်းခြောက်လာသော မျောက်ကျောက်ရောဂါ

ရန်ကုန်| ဩဂုတ် ၂၃

မျောက်ကျောက်ရောဂါ -Mpox (monkeypox) ကူးစက်မှုဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီးချင်းထိုင်းနိုင်ငံအတွင်း ရောက်ရှိလာပြီလို့ ထိုင်းသတင်းဌာနတွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရသိရပါတယ်။

မျောက်ကျောက်ရောဂါ -Mpox (monkeypox)ဟာ လက်တလော ကမ္ဘာ့ကျန်းမာ ရေးအဖွဲ့ (WHO)ရဲ့ ကမ္ဘာ့အရေးပေါ် အခြေအနေအဖြစ် ကြေညာခံထားရတဲ့ ကူးစက်ရောဂါပိုးဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းကိုလည်း ကူးစက်လာနိုင်တဲ့ အလားအလာတွေရှိနေလို့ သတိပြုဆင်ခြင်ရမယ့် အခြေအနေဖြစ်ပါတယ်။

ဒီရောဂါဟာ ၁၉၅၈ ခုနှစ်က သုတေသနပြုလုပ်ဖို့ သိမ်းဆည်းထားတဲ့ မျောက်အုပ်စုတွေမှာ ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့လို့ မျောက်ကျောက်ရောဂါ-Mpox (monkeypox) လို့ နာမည်တပ်ခဲ့က ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွေမှာ လူသားတွေထံ ကူးစက်လာတာကို စတင်တွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒီရောဂါဖြစ်ပွားစေတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ တိရိစ္ဆာန်တွေကတဆင့် ကူးစက်တာအပြင် လူအချင်းချင်းလည်း ကူးစက်ပြန့်ပွားစေလို့ WHOက အခုအချိန်မှာ ကူးစက်မှု အရေးပေါ်အခြေအနေ‌ကြေညာထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။

သတိပြုရမယ့် မျောက်ကျောက် ရောဂါလက္ခဏာတွေကတော့ ဖျားတာ၊ ခေါင်းအရမ်းကိုက်တာ၊ ကြွက်သားနာကျင်တာ၊ ခါးနာတာ၊ အားအင်ကုန်ခမ်းတာ၊ ပြန်ရည်အိပ် (Lymph node) တွေရောင်ရမ်းတာနဲ့ အရေပြားပေါ်မှာ အနီကွက် (သို့) အဖုအပိန့်တွေ၊ အရည်ကြည်ဖုတွေထွက်တာတို့ဘဲဖြစ်ပါတယ်။

လက္ခဏာတွေထဲကတခုဖြစ်တဲ့ အနီကွက်တွေကို စတင်ဖျားပြီး တစ်ရက်ကနေ သုံးရက်အတွင်း အ‌ရေပြားပေါ်မှာ တွေ့ရပြီးနောက် အဖုအပိန့်တွေ၊ အရည်ကြည် (သို့) အဝါရောင်အရည်တွေပြည့်နေတဲ့ အရည်ကြည်ဖု၊ ပြည်ဖု အနေ အထားတွေနဲ့ တွေ့လာရတတ်ပါတယ်။ ဒီအရည်ကြည်ဖုတွေဟာ နောက်ပိုင်း ပေါက်ထွက်ပြီး ခြောက်သွေ့ကာ အနာဖေးအနေနဲ့ ကွာကျသွားပါတယ်။

လူနာတစ်ယောက်စီမှာ အဖုအပိန့်တွေကို အရေအတွက် အနည်းငယ်ကနေ ထောင်ပေါင်းများစွာအထိ တွေ့ရတတ်ပြီး အဖုအပိန့်အများစုကို မျက်နှာ၊ လက်ဖဝါး၊ ခြေဖဝါး၊ ပါးစပ်၊ လိင်အင်္ဂါတစ်ဝိုက်နဲ့ မျက်စိတွေမှာ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

မျောက်ကျောက်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးနိုင်သလားဆိုရင်တော့ လူနာအများစုက ရက်သတ္တပါတ်အနည်းငယ်အတွင်း ရောဂါလက္ခဏာတွေ ပျောက်ကင်းသွားနိုင်သလို လူတစ်ချို့မှာတော့ နောက်ဆက်တွဲ ရောဂါဆိုးကျိုးတွေဖြစ်ပွားပြီး သေဆုံးတဲ့အထိလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မျောက်ကျောက်ရောဂါ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေအနေနဲ့ကတော့ အရေပြားမှာ အနာဖြစ်တာ၊ အဆုတ်ရောင်တာ၊ စိတ် ကယောင်ခြောက်ခြားဖြစ်တာနဲ့ မျက်လုံးကို ရောဂါပိုးဝင်ပြီး အမြင်အာရုံထိခိုက်တာတွေ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။

မျောက်ကျောက် ရောဂါဖြစ်ပွားနေတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ သတင်းအချက်အလက်ပေးပို့မှုတွေအရ လူနာ ၃ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၆ရာခိုင်နှုန်းအထိ သေဆုံးခဲ့ပြီး ရောဂါအခံရှိသူတွေနဲ့ ကလေးငယ်တွေ အများစုသေဆုံးတယ်လို့ WHOက ဆိုပါတယ်။

ဒီအချက်အလက်တွေက ရောဂါဖြစ်ပွားမှုများတဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ ရောဂါစောင့်ကြပ်ကြည့်ရှုတဲ့စနစ်လိုအပ်ချက် အကန့်အသတ်ကြောင့် ပိုမိုတွက်ချက်ခန့်မှန်းထားတာလည်း ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

ဒီရောဂါကူးစက်ပုံက ရောဂါကူးစက်ခံထားရတဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေကို ကိုင်တွယ်ထိတွေ့လို့ လူကို ကူးစက်စေသလို ရောဂါလက္ခဏာခံစားနေရတဲ့ လူအချင်းချင်း အနီးကပ် ကိုင်တွယ်ထိတွေ့ထိတာကနေလည်း ရောဂါကူးစက်ခံရနိုင်ပါတယ်။

မျောက်ကျောက်ရောဂါဖြစ်နေတဲ့ လူတဦးဟာ ရောဂါလက္ခဏာခံစားနေရချိန် ၂ပါတ်ကနေ ၄ ပတ်( ၁လ)အတွင်း တခြားသူကို ကူးစက်စေနိုင်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ရောဂါလက္ခဏာခံစားနေရသူကို အနီးကပ် ကိုင်တွယ်ထိတွေ့ခြင်းကလည်း ရောဂါကူးစက်ခံရနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် လူနာရဲ့ အနီကွက်တွေ၊ ခန္ဓာကိုယ်က ထွက်တဲ့အရည်တွေ (အရည်ပြား အဖုအပိန့်က ထွက်တဲ့အရည်၊ ပြည် ၊ သွေး) နဲ့ အနာဖေးတွေက တဆင့် ကူးစက်စေသလို ရောဂါဖြစ်ပွားသူ ကိုင်တွယ်ထိတွေ့ပြီးတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ကပ်ညိနေသော အဝတ်အစား၊ အိမ်ယာခင်း၊ မျက်နှာသုတ်ပါဝါ ၊ စားသောက်ရာမှာ သုံးတဲ့ပစ္စည်းတွေ၊ ပန်းကန်တွေကို ကိုင်တွယ်ထိတွေ့ခြင်းကနေလည်း တစ်ဆင့်ကူးစက်စေပါတယ်။

ထူးခြားတာက ကျောက်ကြီးရောဂါကာကွယ်ဆေး ထိုးထားသူတွေဟာ မျောက်ကျောက်ရောဂါဖြစ်ပွားတာကနေ တစိတ်တပိုင်းကာကွယ်မှုရရှိနိုင်တယ်လို့ WHOက ဆိုပါတယ်။

ကျောက်ကြီးရောဂါပပျောက်သွားတဲ့ ၁၉၈၀ ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ကျောက်ကြီးရောဂါကာကွယ်ဆေးထိုး လုပ်ငန်းရပ်နားထားခဲ့လို့ ငယ်ရွယ်သူတွေက ကျောက်ကြီးရောဂါ ကာကွယ်ဆေး မထိုးနှံခဲ့ရတဲ့အတွက် လူငယ်တွေ ပိုသတိထားသင့်တယ်လို့လည်း WHOက သတိပေးထားပါတယ်။

ကျောက်ကြီးရောဂါ (smallpox) ကာကွယ်ဆေးတော်တော်များများက မျောက်ကျောက်ရောဂါ ကူးစက်မှုကနေ တစ်စိတ်တစ်ဒေသကာကွယ်မှု ပေးနိုင်ပါတယ်။

ကျောက်ကြီးရောဂါကာကွယ်ဆေး ဆေးအသစ်တစ်မျိုး ဖြစ်တဲ့ MVA-BN၊ Imvamune၊ Imvanex of Jyynneo က မျောက်ကျောက်ရောဂါ ကူးစက်တာကာကွယ်ဖို့ ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ ခွင့်ပြုချက်ရရှိထားပေမယ့် တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ် အသုံးမပြုနိုင်သေးဘူးလို့ သိရပါတယ်။

လက်ရှိတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အိမ်နီးချင်း ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကမ္ဘာ့အရေးပေါ်အခြေ အနေကြညာထားတဲ့ မျောက်ကျောက်ရောဂါကူးစက်မှု တွေ့ရှိထားပြီဖြစ်တာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့လည်း သတိပြုဆင်ခြင်နေထိုင်ဖို့ လိုအပ်လာပြီဆိုတာ အသိပေးတင်ပြလိုက်ပါတယ်။

(Connect Burma သည် ရန်ကုန်ခေတ်သစ်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သည်။)

#မြန်မာ့နွေဦးတော်လှန်ရေး #ykt #yktnews #khitthitmedia #myanmar #media #burmese #foryou #foryoupage #NUG #springrevolution #KhitThitMedia #springrevolutionmyanmar2021 #PDF #againstmyanmarmilitarycoup #rejectmilitarycoupmyanmar